PORADY DLA RODZICÓW
Wybrane zagadnienia dotyczące logopedii w szkole
Czym jest profilaktyka logopedyczna?
Profilaktyka logopedyczna (według E.Skorek) to kształtowanie prawidłowej mowy u dzieci od najwcześniejszego okresu ich życia oraz dbanie o właściwą stymulację w początkach rozwoju mowy, tak by nie dopuścić do jakichkolwiek zaburzeń w jej rozwoju.
Jakie są zadania logopedy w zakresie profilaktyki logopedycznej?
Do podstawowych zadań logopedy należy przede wszystkim:
- dbanie o prawidłowy rozwój mowy pod względem fonetycznym , gramatycznym i leksykalnym;
- usuwanie wad wymowy i zaburzeń głosu;- niwelowanie trudności w czytaniu i pisaniu.
Do szczegółowych zadań należy:
- wczesne rozpoznanie ryzyka zaburzeń mowy, wad wymowy oraz podjęcie niezbędnych działań profilaktycznych;
- objęcie systematyczną terapią logopedyczną dzieci, które wymagają pomocy w zakresie stwierdzonych zaburzeń i wad wymow
- udoskonalanie procesu komunikacji językowej;
- wzmacnianie wiary we własne możliwości oraz rozwijanie samoakceptacji;
- nawiązanie ścisłej współpracy z rodziną dziecka i zachęcanie do systematycznych zabaw i ćwiczeń z dzieckiem w domu;
- upowszechnianie wiedzy z zakresu profilaktyki zaburzeń artykulacyjnych;
- współpraca z nauczycielami, psychologiem w zakresie ujednolicenia oddziaływań terapeutycznych ukierunkowanych na dziecko.
Czym jest wada wymowy?
Wada wymowy jest odstępstwem od ogólnopolskich norm wymawianiowych przejawiającym się: zaburzeniami artykulacyjnymi, zaburzeniami prozodycznymi lub zaburzeniami artykulacyjnymi i prozodycznymi jednocześnie (Skorek, 2009).
Nieprawidłowa artykulacja jest jedną z form zaburzeń mowy występujących najczęściej. Obejmuje ona grupy niewłaściwej wymowy głosek, takie jak: opuszczenie głosek (elizje), zamienianie głosek (substytucje), zniekształcanie głosek (deformacje).
Wada wymowy może wpływać negatywnie na kształtowanie osobowości dziecka . Czasami prowadzi do rozwijania u niego takich cech jak : nieśmiałość , skrytość, niższe poczucie własnej wartości.
W związku z tym, dzieci te wymagają wyrozumiałości i stosowania specjalnych metod pedagogicznych przez wychowawców i rodzinę.
Zaburzenia mowy u dzieci mają różny stopień nasilenia i objawiają się w różny sposób. Często utrudniają proces porozumiewania się i przekazywania informacji.
Przyczynami zaburzeń mowy mogą być: niedojrzałość układu mięśniowo-nerwowego w obrębie artykulatorów oraz niekorzystne warunki środowiskowe.
Na czym polega indywidualna terapia logopedyczna?
Terapia logopedyczna jest zamierzonym oddziaływaniem logopedy, ukierunkowanym na eliminowanie zakłóceń procesu porozumiewania się, czyli: usuwaniu zaburzeń mowy, przywracaniu mowy w przypadku jej utraty, nauczaniu mowy, która się nie wykształciła, wyrównywaniu opóźnień rozwoju mowy i wypracowaniu odpowiedniego poziomu sprawności językowej (Skorek, 2009).
Terapię logopedyczną rozpoczyna się przede wszystkim od ćwiczeń usprawniających motorykę narządów mowy. Ważne są również ćwiczenia oddechowe i fonacyjne.
Wraz z wyżej wymienionymi ćwiczeniami należy usprawniać słuch fonemowy, który pozwala różnicować głoski. Jest to szczególnie ważne w przypadku substytucji (zamieniania głosek).
Następnym etapem jest wywołanie prawidłowego dźwięku-głoski.
W dalszej kolejności występuje długotrwały proces utrwalania poprawnego dźwięku: najpierw w izolacji, potem w sylabach i wyrazach. Tutaj najważniejsza jest współpraca z rodzicami dziecka, ich konsekwencja w działaniach i systematyczność.
Terapia zostaje uznana za zakończoną dopiero wtedy, gdy dziecko realizuje poprawnie głoskę w mowie spontanicznej, czyli podczas wykonywania codziennych czynności.
Opracowała: mgr Joanna Misiek
Literatura :
- I. Styczek „ Logopedia”.
- A. Balejko „ Jak usuwać wady wymowy”.
- E. M. Skorek ,, Z logopedią na ty”.
- E. Stecko ,,Wczesne rozpoznawanie i leczenie zaburzeń mowy”.
- H. Spionek ,,Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne”.